Hisseli Gayrimenkulde Kira Geliri Beyanı Nedir?
Hisseli gayrimenkulde kira geliri beyanı, ortak mülkiyete konu bir taşınmazdan elde edilen kira gelirinin, her bir hissedar tarafından kendi payı oranında Gelir Vergisi Beyannamesi ile devlete bildirilmesi işlemidir. Burada önemli olan, mülkün tamamının değil; her bir kişinin sahip olduğu hisse oranının esas alınmasıdır. Örneğin bir taşınmazda üç eşit hisse varsa, yıllık kira geliri 90.000 TL ise her bir hissedar 30.000 TL üzerinden gelirini beyan eder. Kira gelirinin bir kısmının yalnızca bir hissedar tarafından tahsil edilmesi, diğerlerinin beyan yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Beyan, hisse oranına göre yapılır; kimin kira gelirini fiilen aldığı önemli değildir. Beyan edilmemesi durumunda vergi ziyaı ve gecikme cezası uygulanabilir.
Hisseli Taşınmazlarda Kira Geliri Nasıl Dağıtılır?
Bir taşınmaz birden fazla kişiye ait olduğunda, kira gelirinin nasıl paylaşılacağı konusu sıkça karıştırılır. Hisseli taşınmazlarda kira geliri, tapuda belirtilen hisse oranlarına göre paylaştırılır ve her hissedar, kendi payına düşen gelirden sorumludur. Gelirin kimin tarafından tahsil edildiği bu paylaşımı değiştirmez; önemli olan, mülkiyet payıdır. Bu nedenle hem kira sözleşmesi hazırlanırken hem de kira tahsilatı yapılırken hissedar payları açıkça belirtilmeli, gelir dağılımı tapu kayıtlarıyla uyumlu olmalıdır. Bir taşınmaz birden fazla kişiye aitse ve kiraya verilmişse elde edilen kira geliri hissedarların sahip olduğu oranlara göre bölüştürülür. Örneğin:
1000 TL aylık kira geliri olan bir dairede %50 hisseye sahip iki kişi varsa, her biri aylık 500 TL gelir elde etmiş sayılır. Hissedarlar arasında gelir paylaşımı farklı oranlarda olabilir. Bu durumda tapuda belirtilen hisse oranı esas alınır. Kira geliri, tapuda yazılı olan mülkiyet payı oranına göre her bir hissedar arasında dağıtılır ve herkes kendi hissesine düşen tutarı beyan eder.
Kira Geliri Beyannamesi Nasıl ve Ne Zaman Verilir?
Kira geliri elde eden tüm mülk sahipleri gibi hissedarlar da belirli dönemlerde gelirlerini devlete bildirmekle yükümlüdür. Bildirim Gelir Vergisi Beyannamesi ile yapılır ve her yılın Mart ayı sonuna kadar tamamlanmalıdır. Beyanname, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Hazır Beyan Sistemi üzerinden kolayca verilebilir. Bu süreçte, hissedarlar kendi paylarına düşen kira gelirini ayrı ayrı beyan etmeli ve ödemelerini belirtilen taksit dönemlerinde gerçekleştirmelidir. Hisseli taşınmazdan elde edilen kira geliri için her hissedar, kendi adına ayrı ayrı gelir vergisi beyannamesi verir. Bu işlemler şu şekilde yürütülür:
- Beyan dönemi her yıl 1 Mart - 31 Mart tarihleri arasındadır.
- Beyanname Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) internet sitesinden online olarak verilebilir.
- Her hissedar yalnızca kendi gelirini bildirir. Ortak beyanname verilmez.
Beyanname zamanında verilmezse gecikme cezası ve faiz uygulanır. Bu nedenle takvim dikkatle takip edilmelidir.
Kira Geliri Beyanı için Hangi Belgeler Gereklidir?
Kira gelirinin doğru ve eksiksiz bir şekilde beyan edilebilmesi için bazı belgelerin hazır bulundurulması gerekir. Belgeler hem beyan sürecinde doğru hesaplama yapılmasını sağlar hem de olası vergi incelemelerinde kanıt niteliği taşır. Hisseli gayrimenkul sahipleri için özellikle tapu pay oranlarını, kira sözleşmesini ve ödeme dekontlarını içeren belgeler büyük önem taşır. Beyan döneminde bu evrakların düzenli şekilde hazırlanması, sürecin sorunsuz ilerlemesini sağlar. Beyannamenin doğru verilmesi için bazı belgelerin hazır bulundurulması önemlidir. İşte hisseli gayrimenkul için gerekli evraklar:
- Tapu fotokopisi (hisse oranlarını gösterir)
- Kira sözleşmesi
- Banka hesap dökümleri (kira ödemelerinin kanıtı)
- Gider belgeleri (örneğin DASK, bakım-onarım giderleri)
Belgeler, beyan edilen gelirin doğruluğunu destekler ve olası denetimlerde kolaylık sağlar.
Hissedarlar Hangi Vergi Muafiyetlerinden Yararlanabilir?
Hisseli gayrimenkul sahipleri de bireysel mülk sahipleri gibi belirli vergi muafiyetlerinden faydalanabilir. Özellikle konut kira gelirlerinde her yıl belirlenen gelir vergisi istisna tutarı, her bir hissedar için ayrı ayrı uygulanır. Bu sayede, payına düşen kira geliri istisna sınırının altında kalan hissedarlar beyanname vermek zorunda kalmaz. Ancak istisna hakkından yararlanabilmek için gelirlerin zamanında ve doğru şekilde beyan edilmesi gerekir.
2025 yılı için konut kira gelirlerinde istisna tutarı 33.000 TL olarak belirlenmiştir. Her bir hissedar, sadece kendi hissesine düşen kira geliri bu sınırı aşıyorsa beyanname vermek zorundadır. Taşınmazdan yıllık 48.000 TL kira geliri elde ediliyorsa ve hisse %50 ise hissedar başına 24.000 TL düşer. Bu da istisna sınırının altında olduğundan beyanname gerekmez. Birden fazla gayrimenkulden gelir elde edenler, toplam kira gelirini göz önünde bulundurmalıdır.
Hisseli Mülkiyette Beyan Payı Nasıl Hesaplanır?
Gayrimenkul yatırımları, uzun vadede güvenli bir gelir kaynağı oluşturmanın en etkili yollarından biridir. Ancak bir taşınmazın birden fazla kişiye ait olduğu durumlarda yani hisseli mülkiyet söz konusu olduğunda kira gelirinin nasıl beyan edileceği birçok mülk sahibinin kafasını karıştırabilir. Hissedarlar arasındaki pay oranları, kira sözleşmesinin kimin adına düzenlendiği, kira gelirinin kim tarafından tahsil edildiği ve beyan sürecinde hangi belgelerin sunulacağı gibi detaylar, süreci doğrudan etkileyen önemli unsurlar arasında yer alır. Her hissedarın beyan edeceği kira geliri, mülkteki pay oranına göre hesaplanır. Örnekle açıklayalım:
- Toplam kira geliri: 120.000 TL
- Hissedar sayısı: 3
- Her birinin payı: %33,3
Bu durumda her bir hissedar 40.000 TL kira geliri elde etmiş sayılır ve bu tutar üzerinden beyan verir. Eğer hisse oranları eşit değilse, tapuda belirtilen oran dikkate alınır. Tapuda pay belirtilmemişse, payların eşit olduğu varsayılır.
Kira Geliri Nasıl Tahsil Edilmeli?
Hisseli taşınmazlarda da kira ödemeleri, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın belirlediği şekilde banka veya PTT aracılığıyla yapılmalıdır. Uygulama hem gelir takibini kolaylaştırır hem de ileride doğabilecek uyuşmazlıkların önüne geçer. Kira bedeli, her hissedarın payına göre ayrı ayrı banka hesaplarına yatırılabilir.
Bazen hissedarlardan biri fiilen kira gelirini almaz. Ancak vergi mevzuatı açısından bu durum fark yaratmaz; beyan yükümlülüğü devam eder. Yani kira geliri tahsil edilmese bile, elde edilmiş sayılır. Buna “tahsil esası” değil, hukuki hakka dayalı kazanç esası denir. Dolayısıyla kira gelirinden pay alan ya da almayan her hissedar, gelir beyanında bulunmakla yükümlüdür.
Ehane ile Mülk Yönetiminde Doğru Beyan ve Takip
Hisseli gayrimenkullerde kira geliri beyanı, hem hukuki hem de mali açıdan dikkat isteyen bir süreçtir. Her hissedarın payını doğru hesaplaması, beyannamesini zamanında vermesi ve ödeme takibini düzenli yapması gerekir. Ehane, gayrimenkul sahiplerine profesyonel destek sunarak hem mülk yönetimi hem de beyan süreçlerinin doğru yürütülmesini sağlar. Gayrimenkulünüzün değerini korumak, gelir takibini kolaylaştırmak ve vergi sürecini sorunsuz yürütmek için siz de Ehane’nin profesyonel çözümleriyle tanışın. Ehane ile mülkünüzü güvenle yönetin, kira gelirlerinizi kolayca takip edin!
