Yabancı Uyrukluların Türkiye’de Taşınmaz Satın Alma Hakkı
Türkiye’de 2012 yılında yürürlüğe giren Tapu Kanunu’nda yapılan değişiklikle, mütekabiliyet (karşılıklılık) şartı kaldırılmış ve birçok ülkenin vatandaşına konut satın alma hakkı tanınmıştır. Ancak bu hak sınırsız değildir. İşte önemli noktalar:
- Bir yabancı gerçek kişi, Türkiye genelinde en fazla 30 hektar taşınmaz edinebilir.
- Askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgeleri içerisinde yer alan taşınmazlar yabancılara satılamaz.
- Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nün (TKGM) izni gereken özel bölgelerde, ilgili kurum görüşü alınmadan satış yapılamaz.
Tapu İşlemleri Öncesi ve Sonrası Süreçler
Yabancı alıcının taşınmaz edinme süreci, belirli adımlarla ilerler. Öncelikle taşınmazın konumunun yasal uygunluğu kontrol edilir. Tapu Müdürlüğü’ne başvuru yapılır (e-Devlet veya TKGM sistemi üzerinden randevu alınabilir). Tapu işlemleri sırasında yeminli tercüman ve noter onaylı tercümeler gerekebilir. Satış sonrası, konutun kaydı yapılır ve tapu belgesi teslim edilir. İşlemler sırasında harç ve döner sermaye bedelleri alıcıdan tahsil edilir.
Yabancılar İçin Konut Alımında Vergi ve Harçlar
Vergi yükümlülükleri, vatandaşlık fark etmeksizin benzer şekilde işlemektedir. Konut satışında yabancı uyruklu bireyler de Türk vatandaşlarıyla aynı vergi yükümlülüklerine sahiptir:
- Tapu harcı: Satış bedelinin %4’ü (satıcı ve alıcı arasında bölünebilir).
- KDV: Ticari satıcılardan alınan konutlarda geçerli olabilir, ancak bazı yabancı alıcılarda KDV muafiyeti uygulanabilir.
- Emlak vergisi: Her yıl taşınmazın bulunduğu belediyeye ödenir.
Oturma İzni ve Vatandaşlık Başvurusu İçin Konut Satışı
Yabancılara yapılan konut satışları, sadece mülkiyet edinimiyle sınırlı kalmaz; ikamet izni ve vatandaşlık başvurusu için de önemli bir adım olabilir.
- 250.000 USD (eski uygulama) ve ardından 400.000 USD’lik konut alımıyla, yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı hakkı tanınmaktadır.
- Bu tür başvurularda konutun 3 yıl boyunca satılmaması taahhüt edilmelidir.
- Tapu üzerine “satılamaz şerhi” düşülerek işlem resmiyet kazanır.
- Vatandaşlık başvurusu için özel değerlendirme süreci mevcuttur ve başvurular Göç İdaresi ile İçişleri Bakanlığı üzerinden yürütülür.
Kısıtlılıklar ve İstisnai Durumlar
Satış yapılmadan önce taşınmazın bulunduğu bölgeye ve alıcının uyruğuna göre özel bir analiz yapılmalıdır. Yabancıya konut satışı her zaman mümkün değildir. İşte bazı özel durumlar:
- Ülkeler bazında kısıtlamalar olabilir (örneğin, Suriye uyruklular özel izne tabiidir).
- Tüzel kişilikler (şirketler), tarım arazisi ya da sınır bölgelerinde taşınmaz edinebilmek için bakanlık izni almak zorundadır.
- Sit alanları, kültürel varlık bölgeleri gibi yerlerde taşınmaz alımı izne bağlıdır veya tamamen yasaktır.
